Kunnen we een waterkeringslandschap ontwerpen dat ruimte biedt voor natuur, recreatie, innovatieve vormen van landbouw en wonen, èn dat op lange termijn veiligheid biedt?

De Oosterschelde is gevoelig voor zeespiegelstijging

De zeespiegel stijgt mogelijk sneller dan verwacht. Bij een verder stijgende zeespiegel zal de Oosterschelde te maken krijgen met versneld verlies van intergetijdengebieden (platen, slikken, kwelders, schorren) en zullen de eilanden Schouwen-Duiveland en Noord- en Zuid-Beveland te maken krijgen met toenemende verzilting van het grondwater en oppervlakte water. Een belangrijke keuze is of de Oosterschelde op de lange termijn een afsluitbaar open systeem kan blijven of zal moeten worden afgesloten door een dam. Door het aanpassen van het sluitregime van de Oosterscheldekering naar hogere waterstanden is de levensduur te verlengen, maar dat betekent wel dat de waterkeringen in het achterliggende gebied versterkt zullen moeten worden en dat het intergetijdengebied verder onder druk komt te staan door hogere waterstanden en doorgaande zandhonger.

Adaptatie als kans

De zeespiegelstijging heeft grote gevolgen, maar biedt ook nieuwe kansen voor het ecologisch systeem, recreatie, innovatieve landbouw en de positie van havens en historische woonkernen aan de Oosterschelde. Havens, bruggen, kades en buitendijks gelegen recreatiewoningen zullen moeten worden aangepast en mogelijk zullen de dijken moeten worden versterkt. Gelukkig hebben we nog de tijd: een mogelijke versnelling van de zeespiegelstijging is pas vanaf 2050 merkbaar. Dat betekent niet dat we voorlopig niets hoeven te doen maar dat we juist de tijd verstandig moeten gebruiken om nieuwe kennis, concepten en strategieën te ontwikkelen waarmee we tijdig kunnen anticiperen op verandering en zoveel mogelijk meerwaarde ontwikkelen voor een leefbare en veerkrachtige delta.

Ontwerpend onderzoek naar de randen van het gebied

Aan de randen komt alles samen. De vraag is welke nieuwe combinaties van waterveiligheid, natuurontwikkeling, landbouw, aquacultuur en recreatie of energieopwekking nodig zijn om tijdig aan te passen aan de stijgende zeespiegel en om de leefbaarheid van de Oosterschelde op de lange termijn te vergroten. Samen met studenten van de TU Delft, de Universiteit Utrecht, Wageningen Universiteit en de hogescholen Rotterdam en Zeeland werken we aan concrete voorstellen voor multifunctionele waterkeringzones op Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland.
Gedurende 5 maanden werken studenten van verschillende studierichtingen samen met experts aan het verder onderzoeken van concepten voor de waterkeringzone. De studenten doen zelfstandig onderzoek en tussentijds worden de resultaten gepresenteerd en ideeën verder uitgewisseld. De resultaten zullen voor de zomer worden gepresenteerd.